Σάββατο 28 Δεκεμβρίου 2013

LinuxInside

Αυτό ήταν το τελευταίο άρθρο που δημοσίευσα στο LinuxInside, ένα καταπληκτικό περιοδικό με θέμα το Linux για το ελληνικό κοινό. Ξεκίνησα να γράφω από το ελληνικό LinuxFormat και συνέχισα ανελλιπώς για 3 ή 4 χρόνια. Ο Δημήτρης Κ. αρχισυντάκτης και πολύτιμος φίλος όλα αυτά τα χρόνια κατάφερε να συγκεντρώσει ότι καλύτερο υπήρχε στο χώρο. Τα άρθρα του LinuxInside ήταν πραγματικά διαμάντια και ακόμα και σήμερα έχουν την σημασία τους, ορισμένα από αυτά απεδείχθησαν εξαιρετικά επίκαιρα και προφητικά. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι δημιουργήθηκε μια πολύ καλή παρέα όπου όταν και όποτε καταφέραμε να συναντηθούμε περάσαμε υπέροχα. Το LinuxInside πλέον είναι ένα ηλεκτρονικό φόρουμ, είμαι σίγουρος όμως ότι θα έρθει ο καιρός που ο Δημήτρης θα ξαναστήσει το επόμενο καταπληκτικό περιοδικό για Έλληνες χρήστες Linux. 


Αρχική

 

Άλλη μια ευκαιρία...

Ένα μάλλον πικρό ανέκδοτο για όλους τους χρήστες Linux είναι οι μεγαλόστομες προβλέψεις ότι το 20[00-12] θα είναι “η χρονιά του Linux στο desktop”. Δυστυχώς οι αλλεπάλληλες διαψεύσεις των προβλέψεων αυτών  έχουν προκαλέσει μια δικαιολογημένη απογοήτευση. Από την άλλη όλοι εμείς στην κοινότητα του Linux δεν είμαστε άμοιροι των ευθυνών μας. Ειδικότερα θα πρέπει να αναλογιστούμε πως κατάφερε σε αντίστοιχο χρονικό διάστημα η Apple να κερδίσει πολλαπλάσιο ποσοστό χρηστών Windows με το δικό της λειτουργικό. Σε αντίθεση με ότι ίσως πιστεύουν ορισμένοι το επίτευγμα αυτό δεν οφείλεται στην μαγεία του μακαρίτη του Steve Jobs αλλά σε μια καλά σχεδιασμένη και υλοποιημένη στρατηγική. Το Mac OS X πατάει στο FreeBSD, γνωστό για την σταθερότητα του, την καθαρότητα του κώδικα του καθώς και την φιλική προς τις επιχειρήσεις άδεια χρήσης του. Επιπρόσθετα το γραφικό interface είναι όμορφο, λειτουργικό και μερικώς παραμετροποιήσιμο. Η κονσόλα του προσφέρει όλο το κέλυφος που έχουμε συνηθίσει στα Unix συστήματα. Τέλος η σημαντικότερη κίνηση της Apple ήταν η συμφωνία με την Microsoft για μεταφορά του MS Office στα Mac. Έτσι δεν είναι σπάνιο να βλέπεις από θεωρητικούς φυσικούς που γράφουν Fortran έως μπαρουτοκαπνισμένους προγραμματιστές που το έχουν γυρίσει σε Python να δουλεύουν όλοι σε Mac για να γράψουν το κώδικα τους αλλά και για να κάνουν τις παρουσιάσεις τους μετά. Φυσικά η μεγάλη πλειοψηφία των χρηστών των Mac δεν είναι ιδιαίτερα τεχνολογικά καταρτισμένη αλλά δεν έχει και μεγάλη σημασία αφού δηλώνει ερωτευμένη με την Apple. Δε σκοπεύω ωστόσο να συνεχίσω τη διαφήμιση της εταιρίας με σήμα το μήλο από ένα περιοδικό για πιγκουίνους για δύο λόγους. Πρώτον γιατί από ιδεολογικής απόψεως η Apple ακολουθεί ένα ιδιαίτερα αυστηρό και σε ορισμένες περιπτώσεις αυταρχικό και ίσως εκδικητικό μοντέλο όπου δεν χωρούν αντιρρήσεις και διαφοροποιήσεις από τις αποφάσεις της διοίκησης της και δεύτερον γιατί θεωρώ τα μηχανήματα της σοβαρά υπερκοστολογημένα και στην παρούσα οικονομική συγκυρία απρόσιτα στους περισσότερους Έλληνες. Από την άλλη με ενδιαφέρει να εξετάσω τους παράγοντες της επιτυχίας της σε σχέση με το Linux και ειδικότερα γιατί οι χρήστες των Windows γίνανε χρήστες Mac και όχι χρήστες Linux.   
Είναι γεγονός ότι το Linux για τουλάχιστον 5-6 χρόνια είχε μια χρυσή ευκαιρία να αποσπάσει ένα σημαντικό ποσοστό χρηστών της Microsoft.  H εταιρία από το Σιάτλ καθυστερούσε να παρουσιάσει τον αντικαταστάτη των Windows XP που είχε προγραμματιστεί να κυκλοφορήσει το  2003 και όταν τα κατάφερε τα Windows Vista ήταν απλά απογοητευτικά. Εκείνο το καιρό λοιπόν αντί να παρουσιάσουμε μια αξιόλογη εναλλακτική μέσω του Linux και των εφαρμογών του, είχαμε την μετάπτωση από KDE 3.5 σε KDE 4 και αντίστοιχα από Gnome 2 σε Gnome 3. Προσωπικά ελάχιστα κατανοώ αυτές τις αλλαγές καθότι και τα 2 προαναφερθέντα γραφικά περιβάλλοντα επιτελούσαν μια χαρά το σκοπό τους, ήταν αρκετά παραμετροποιήσιμα και πιστεύω ιδιαίτερα αγαπητά από τους χρήστες. Αντιθέτως και το KDE 4 και το Gnome 3 έχουν αναπτυχθεί με εντελώς διαφορετική φιλοσοφία, κατανοητή μόνο στους σχεδιαστές τους. Οι περισσότεροι χρήστες προσπαθούν μάταια να βρουν εναλλακτικές που να θυμίζουν κάτι από τα παλιά (MATE, Cinnamon, Trinity) ή γυρίζουν σε πιο απλά περιβάλλοντα όπως το Xfce. Ταυτόχρονα η Canonical παρουσίασε το δικό της περιβάλλον εργασίας (Unity), ο Linus Torvalds έχει απηυδήσει με αυτό το θέμα και όλοι μαζί είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα. Όλα αυτά γιατί κάποιες απόψεις που επικράτησαν θεώρησαν ότι κάτι εντελώς καινούργιο με πολλά εφέ θα πρέπει να είναι το μέλλον του  Linux. Φαίνεται ότι οι σχεδιαστικές ομάδες τόσο του KDE όσο και του Gnome μάλλον υπερεκτίμησαν τις δυνατότητες τους αδιαφορώντας για τα σχόλια των χρηστών θεωρώντας τους μάλλον αδαείς που δε ξέρουν τι πραγματικά θέλουν. Οι μεγάλοι παίκτες - εταιρίες προφανώς δεν ασχολήθηκαν με αυτές τις λεπτομέρειες αλλά συνέχισαν να βελτιώνουν περισσότερο τον πυρήνα. Φυσικά οι περισσότερες απ αυτές τις βελτιώσεις ελάχιστα ορατές, αντιληπτές και πολύ περισσότερο χρήσιμες είναι στους απλούς χρήστες. Το αποτέλεσμα είναι να μην έχουμε ακόμα μια αξιοπρεπή σουίτα εφαρμογών γραφείου (δοκιμάστε να κάνετε μια παρουσίαση με το LibreOffice) και να μην έχουμε καταλήξει σε ένα  σταθερό και ευρέως αποδεκτό περιβάλλον εργασίας.
Την ώρα που συνέβαιναν όλα αυτά η Microsoft κυκλοφορούσε τα Windows 7, τα καλύτερα ίσως Windows που έχουν παραχθεί και κάπου εκεί νομίζω ότι θα έκλεινε το θέμα με το Linux  για τα επόμενα χρόνια αν η Microsoft δεν έκανε μια εξαιρετική ριψοκίνδυνη κίνηση που ίσως αποδειχτεί και η μεγαλύτερη ευκαιρία για το Linux. Τα Windows 8 κυκλοφόρησαν πολύ πρόσφατα. Δε μπορώ με ακρίβεια να πω αν είναι πιο γρήγορα και πιο σταθερά γιατί δεν τα χρησιμοποίησα τόσο πολύ. Είμαι όμως απόλυτα πεπεισμένος ότι είναι εντελώς ασυνήθιστα και διαφορετικά στο interface τους σε σχέση με ότι έχει κυκλοφορήσει σε desktop η Microsoft.  Η έλλειψη του κουμπιού “Start” αλλά και το γενικότερο περιβάλλον πραγματικά απαιτούν μεγάλη προσπάθεια ακόμα και από έμπειρους χρήστες για να προσαρμοστούν, ενώ για τους απλούς παραδοσιακούς χρήστες εκτιμώ ότι κάτι τέτοιο θα αποδειχθεί τεράστια πρόκληση. Για πολλά χρόνια οι administrators, οι εταιρίες  και οι διάφορες υπηρεσίες δε τολμούσαν να περάσουν στο Linux γιατί θεωρούσαν ότι θα χρειαστεί σημαντική εκπαίδευση  των χρηστών τους. Πλέον η εκπαίδευση αυτή φαντάζει αστεία μπροστά σε αυτό που θα χρειαστούν για να περάσουν στα Windows 8. Δε ξέρω αν η Microsoft αισθάνθηκε και αυτή αρκετά ισχυρή ώστε να επιβάλλει στους χρήστες πως πρέπει να είναι το desktop τους ή αν απλά προσπάθησε να ενοποιήσει το γραφικό περιβάλλον φορητών και επιτραπέζιων συσκευών. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτό που δημιούργησε θέλει πολύ προσπάθεια για να χρησιμοποιηθεί από λιγότερο έμπειρους χρήστες και αυτό είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για το Linux γενικότερα. Αν ακούσουμε τι πραγματικά θέλουν οι χρήστες αντί να τους το επιβάλλουμε με καινοτόμες αλλά αδοκίμαστες ιδέες ίσως τελικά το 2013 να είναι η χρονιά του Linux στο desktop.  

Ούτε ένα ευρώ...

Η οικονομική κρίση είναι απόλυτα αισθητή πλέον σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Οι απολύσεις και οι περαιτέρω περικοπές φαντάζουν αναπόφευκτες. Σε πολλές υπηρεσίες και εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι εξαιρετικά προβληματική έως αδύνατη η εύρυθμη λειτουργία τους. Ελπίζω ειλικρινά ότι το 2013 τα πράγματα θα καλυτερεύσουν αλλά και ότι δε θα δαπανηθεί ούτε ένα ευρώ για την αγορά εμπορικού κλειστού λογισμικού από το Δημόσιο. Το ΕΛΛΑΚ αποδεδειγμένα μπορεί και καλύπτει το σύνολο σχεδόν των υπαρχουσών αναγκών σε όλους τους τομείς όπως αποδεικνύεται από την ευρεία υιοθέτηση του σε όλο το κόσμο σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες και υποδομές. Οι απαραίτητες νομοθετικές πρωτοβουλίες έχουν υλοποιηθεί και στη Χώρα μας. Επιπλέον η Εταιρία ΕΛ/ΛΑΚ με διαρκείς και στοχευμένες παρεμβάσεις ενημερώνει το σύνολο του πολιτικού κόσμου, ενώ παρέχει και κάθε δυνατή βοήθεια σε κάθε φορέα που θέλει να υιοθετήσει το Ελεύθερο Λογισμικό. Συνεπώς πρέπει πια να περάσουμε στο επόμενο βήμα, δηλαδή στην ίδρυση ενός Παρατηρητήριου για το Λογισμικό (ελεύθερο και εμπορικό) σε όλο το Δημόσιο Τομέα. Να γνωρίζουμε δηλαδή ότι ενώ δεν υπάρχουν λεφτά για φάρμακα σε ένα νοσοκομείο πληρώνουμε για άδειες χρήσης προγραμμάτων επεξεργασίας κείμενου γιατί οι διοικητικοί υπάλληλοι «το έχουν συνηθίσει».  Ομοίως στα σχολεία και τα πανεπιστήμια όταν δεν μπορεί να αγοραστεί χαρτί για τους εκτυπωτές θα είχε νόημα να εξετάσουμε αν κάποιος χρειάζεται και απαιτεί λειτουργικά συστήματα που κοστίζουν ακριβά. Το τελευταίο διάστημα διάφοροι φορείς και πολιτικοί έχουν ευαισθητοποιηθεί και αυτό είναι ενθαρρυντικό. Είναι όμως είναι ανάγκη να προχωρήσουμε στο Ελεύθερο Λογισμικό καθολικά και συντεταγμένα όλοι χωρίς εξαιρέσεις. Αν στο Υπουργείο Οικονομικών ή άλλου έχουν αντίρρηση για την δημιουργία του Παρατηρητηρίου και δεν μπορούν να εντάξουν αυτή τη δράση κάπου όπως πχ στη ΓΓΠΣ, τότε ίσως πρέπει εμείς οι πολίτες να πάρουμε την αντίστοιχη πρωτοβουλία. Ένας δικτυακός εξυπηρετητής αρκεί για να μας ενημερώνει όλους για το ποιοι επιμένουν «επιφανειακά» να ξοδεύουν σε «παράθυρα» και «κορδέλες» δημόσιο χρήμα.

e-democracy2013

Το e-democracy2013 αποδείχθηκε ένα εξαιρετικό συνέδριο. Είχα την χαρά να παρουσιάσω μια δουλειά που προέκυψε από μια εξαιρετική συνεργασία με εκλεκτούς συναδέλφους. Το σημαντικότερο είναι ότι βρήκα παλιούς και καλούς φίλους και συναδέλφους που είχα καιρό να δω. Αναμένουμε λοιπόν το e-democracy2014


  Legal and Social Aspects of Cyber Crime in Greece
A.   Papathanasiou, A. Papanikolaou, V. Vlachos, K. Chaikalis, M. Dimou and M. Karadimou